Φάρος
Η αρχιτεκτονική πρόταση για το Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών στην Ακαδημία Πλάτωνος πραγματεύεται ένα πολυλειτουργικό έργο με διεθνή εμβέλεια – μουσείο, πολιτιστικό ίδρυμα, κέντρο έρευνας και διάδοσης της γνώσης, αστικό πάρκο , ταυτόχρονα – και έχει ως στόχο την ανάδειξη του ιστορικού πλούτου της πόλης των Αθηνών και την αναζωογόνηση της αστικής καθημερινότητας των κατοίκων και επισκεπτών της.
Το νέο Μουσείο στοχεύει να αποτελέσει σημείο αναφοράς για την μητροπολιτική περιοχή της Αθήνας ενώ ταυτόχρονα συστήνεται στον παγκόσμιο χάρτη μουσείων ως ένας σύγχρονος «φάρος πολιτισμού».
Το κτίριο παρουσιάζει μια άρρηκτη, μοναδική σχέση με το αρχαιολογικό άλσος της Ακαδημίας Πλάτωνος. Κυρίαρχος σκοπός είναι το Μουσείο να διαφοροποιηθεί από κοινότυπες ιδέες σχεδιασμού και μουσειογραφικές αντιλήψεις του παρελθόντος, να επαναπροσδιορίσει την ταυτότητα και τον ρόλο που έχει ένα σύγχρονο μουσείο στην κοινωνία και να μετατραπεί σε κινητήριο μοχλό για την κοινωνική, πολεοδομική, οικονομική και πολιτιστική ενεργοποίηση της ευρύτερης περιοχής και ολόκληρης της πόλης.
Τοποθεσία: Αθήνα, Ελλάδα
Έτος: 2023
Περιοχή: 16.560m²
Κατηγορία: Αρχιτεκτονική, Διαγωνισμός
Ομάδα Μελέτης:
Σύμβουλοι Μελέτης:
Σύμβουλοι:
Αστικοί Συντελεστές
Ακαδημία Πλάτωνα
Στόχος της πολεοδομικής μελέτης είναι ο σχεδιασμός του κτιρίου να λειτουργήσει προς όφελος της τοπικής και υπερτοπικής κοινωνίας, αναδεικνύοντας την ύψιστη σημασία των αρχαιολογικών ευρημάτων και χωρίς να αλλοιώσει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τον ελεύθερο δημόσιο χαρακτήρα του αρχαιολογικού άλσους αφού αποτελεί έναν από τους λίγους πυρήνες πρασίνου στην πόλη των Αθηνών.
Η διατήρηση του ισοζυγίου πρασίνου της περιοχής με τον σχεδιασμό των φυτεμένων δωμάτων του Μουσείου και του υπαίθριου του χώρου, η αειφορία και βιωσιμότητα μέσω ενεργητικών και παθητικών μέτρων αποτελούν την αφετηρία της στρατηγικής σχεδιασμού.
«Μηδείς ἀγεωμέτρητος εἰσίτω»
Η φράση που κοσμούσε το υπέρθυρο της εισόδου της Ακαδημίας του Πλάτωνα κρύβει μέσα της την πλατωνική αντίληψη, σύμφωνα με την οποία οι έννοιες της ισότητας, της δικαιοσύνης, της σωφροσύνης και της ακρίβειας θεωρούνται θεμελιώδεις και αποτελούν την προϋπόθεση για την αναζήτηση της σοφίας.
Το φιλοσοφικό υπόβαθρο που καλλιέργησε η Ακαδημία παραμένει επίκαιρο για το αξιακό σύστημα του Μουσείου. Είναι ο χώρος, που σύμφωνα με τις καταστατικές αρχές της λειτουργίας του, διασφαλίζει την ισότητα και τη δικαιοσύνη και προάγει την επαγωγική σκέψη και την κριτική και αναστοχαστική ικανότητα.
Ο πυρήνας της Ιδέας για την πραγμάτωση του νέου Μουσείου βασίζεται στη Γεωμετρία. Απαρτίζεται τόσο από την αφαιρετική φιλοσοφική αρετή που συμπυκνώνεται στην θεωρία του Πλάτωνα, όσο και από την πρακτική εφαρμογή της ως εργαλείο για τη διενέργεια της ανασκαφικής διαδικασίας και την ανασύνθεση ων υλικών κατάλοιπων του παρελθόντος.
Η χρήση του κάναβου με τον ορισμό πλέγματος τετραγώνων που σηματοδοτούν το χώρο προς ανασκαφή αποτελεί ένα από τα γεωμετρικά εργαλεία που εφαρμόζονται για την ανάγνωση των στρωμάτων του παρελθόντος. Η ανασκαφή προχωρά αποδομώντας τα στρώματα του παρελθόντος με τακτικό και γεωμετρικό τρόπο στοχεύοντας στην κατανόηση και την ερμηνεία του και χρησιμοποιεί την αφήγηση για να οδηγηθεί στην ανασύνθεση του.
Με τον ίδιο τρόπο, οι όγκοι του κτιριακού συνόλου διασπείρωνται στο χώρο και συνθέτουν ένα νέο τόπο μνήμης για τις ιστορίες της πόλης, συμπεριλαμβάνοντας την ανάγνωση της ταυτότητας της πόλης στο παρελθόν αλλά και την προβολή της στο μέλλον μέσα από μία διαρκή αναστοχαστική διαδικασία.
